خبرگزاری اخبار جهان منتشر کرده
قطعی‌های برق و خاموشی‌های مکرر این روزها زندگی مردم به ویژه سالمندان و بیماران را بیش از پیش تحت فشار قرار داده و صنایع و اصناف را نیز دچار چالش کرده است. در استان اصفهان و به طور کلی در کشور، کار‌شناسان حوزه انرژی هشدار می‌دهند که استفاده غیرمجاز از ماینرهای رمزارز و تقاضای بالای برق به شدت شبکه را تحت فشار قرار داده و در صورت تداوم روند مصرف بالا، احتمال بروز خاموشی‌های گسترده وجود دارد. در این گزارش با نگاهی به آخرین توضیحات مقامات محلی و اقدامات انجام شده، می‌خوانیم که چگونه مصرف غیرمجاز در کنار ناترازی تولید و مصرف می‌تواند شبکه برق کشور را در معرض خطر جدی قرار دهد و چه راهکارهایی برای مدیریت بحران و حفظ پایداری شبکه در نظر گرفته شده است.
در نخستین خطوط این مسئله، سخنگوی صنعت برق استان اصفهان با اشاره به شرایط فعلی تأکید می‌کند که خاموشی‌های متعدد نه تنها به زندگی روزمره مردم خلل می‌اندازد بلکه به ویژه سلامت افراد بی‌سرپرست، کم‌توان و کسانی که به تجهیزات برقی برای درمان یا حمایت‌های پزشکی نیاز دارند نیز آسیب می‌رساند. همچنین این خاموشی‌ها فشار مضاعفی به صنایع، کشاورزی و کسب و کارهای کوچک وارد می‌کند و برای ادامه فعالیت‌های اقتصادی هزینه‌های اضافی ایجاد می‌کند. در عین حال، کمبود عرضه در برابر تقاضای بالا به دلیل گرمای شدید هوا و استفاده گسترده از برق در اوج مصرف، شبکه را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است.
نقش ماینرها در خاموشی‌ها و تداوم بحران چرایی اصلی این بحث است. استخراج رمزارز به شکلی غیرمجاز و در مکان‌هایی نامناسب، از جمله منازل، مراکز آموزشی یا کارگاه‌ها، نمونه‌هایی بوده که شبکه را با فشار مضاعف روبرو کرده است. به گزارش مسئولان محلی، برخی از این مراکز با دستکاری در انشعاب برق و مخفی کردن مصرف از کنتورها، بدون ثبت مصرف خود برق مصرفی را بالا می‌برند و این کار نه تنها به افزایش تقاضا برای برق انجامیده، بلکه در برخی موارد منجر به آتش‌سوزی و خسارت به اموال مردم شده است. به عبارتی، وجود واحدهای استخراج رمزارز غیرمجاز یکی از دلایل اصلی ناترازی انرژی به شمار می‌رود.
در پاسخ به این وضعیت، شرکت‌های برق استان اصفهان اعلام کرده‌اند که برای حفظ پایداری شبکه، سیاست خاموشی‌های منظم و با برنامه را ادامه می‌دهند. این سیاست شامل قطع موقت برق به مدت دو ساعت برای برخی مناطق است تا با تغییرات شدت مصرف، فشار شبکه مدیریت شود. تصور می‌شود این رویکرد تا پایان مرداد ماه و بسته به شرایط آب و هوایی و دمای هوا ادامه پیدا کند. مقامات تأکید می‌کنند که این خاموشی‌ها با هدف جلوگیری از آسیب به تجهیزات و حفظ شبکه در سطح کلان انجام می‌شود و در صورت کاهش بار مصرف، می‌توان انتظار داشت که مدت خاموشی‌ها کاهش یابد یا زمانبندی بهبود یابد.
در کنار این مسائل، نیاز به کاهش مصرف به عنوان راهکار اصلی برای جلوگیری از فروپاشی شبکه مطرح می‌شود. مسئولان استانی توضیح می‌دهند که اگر مصرف برق در سطح کلان کاهش نیابد، شبکه می‌تواند به صورت زنجیره‌ای از مدار خارج شود و بازگرداندن آن به حالت پایدار ممکن است چند روز تا چند روز طول بکشد که شدت بحران را دوچندان می‌کند. از این رو، توسعه منابع تولید پراکنده و افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به ویژه نیروگاه‌های خورشیدی دو مسیر اصلی قلمداد می‌شود تا در آینده با پایداری بیشتری بتوان شبکه را نگه داشت.
اهمیت مقابله با استخراج غیرمجاز رمزارزها به عنوان عامل ناپایداری شبکه برق از سوی مسئولان استان به صراحت بیان شده است. در استان اصفهان، تعداد ماینرهای غیرمجاز شناسایی شده تا کنون به حدود قابل توجهی رسیده است و در سطح کشور نیز تعداد دستگاه‌های غیرمجاز به صدها هزار واحد می‌رسد. برای مقابله با این پدیده، تیم‌های برق از نرم‌افزارهای پیشرفته پایش مصرف استفاده می‌کنند تا به محض کشف مصرف بیش از حد با توجه به نوع برق مصرفی، واحدهای مربوطه شناسایی و بازدیدهای حضوری انجام شود. این سامانه از ابتدای سال جاری راه‌اندازی شده و تا کنون هزاران واحد غیرمجاز شناسایی و امحاء شده‌اند. همچنین آتش‌سوزی‌های مرتبط با این مراکز غیرمجاز به عنوان یکی از علائم هشداردهنده مطرح است و نسبت به برخی از این حوادث گزارش‌هایی وجود دارد.
روش‌های گزارش‌گیری از مردم برای کمک به کاهش فشار بر شبکه نیز اهمیت بالایی دارد. مردم می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه مراکز استخراج غیرمجاز رمزارز یا انشعاب غیرمجاز برق، موضوع را با شماره مربوطه به اطلاع مسئولان برسانند تا مسیر پیگیری قانونی و نظارت سریع‌تر هموار شود. در این میان، تأکید می‌شود که یارانه برق با هدف حمایت از مصرف خانگی و صنعتی پرداخت می‌شود، اما سوءاستفاده از این یارانه برای استخراج غیرمجاز رمزارز می‌تواند با محاسبه مصرف انرژی به نرخ بورس مجازات و جریمه شود.
در ادامه گزارش به مسئله راهکارهای پایش و کنترل مصرف نیز پرداخته می‌شود. نرم‌افزارهای دقیق پایش مصرف برق به تحلیل دقیق میزان مصرف مشترکان می‌پردازند و در صورت تشخیص انحراف از الگوهای مصرف، تیم‌های بازرسی به محل مربوطه اعزام می‌شوند تا بررسی‌های حضوری انجام دهند. این سامانه به تازگی آغاز به کار کرده و تا کنون چند هزار ماینر غیرمجاز در استان شناسایی و امحاء شده‌اند. همچنین آتش‌سوزی‌های اخیر در استان به مقدار زیادی به دلیل استفاده غیرمجاز از رمزارزها نسبت داده می‌شود؛ چرا که فعالیت غیرایمن این دستگاه‌ها می‌تواند منجر به خاموشی‌های گسترده و خسارت‌های جانی و مالی شود.
در قالب راهکارهای بلندمدت، توسعه سامانه‌های خورشیدی خانگی از سوی مقامات استانی مطرح شده است. با هماهنگی استانداری، منابع مالی برای نصب شبکه‌های خورشیدی ۵ کیلوواتی در منازل در نظر گرفته شده تا مصرف‌کنندگان بتوانند برق تولیدی را به شبکه تزریق کرده و در زمان خاموشی‌ها از انرژی خود استفاده کنند. این طرح به همکاری بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی نیاز دارد تا منابع مالی لازم در اختیار مردم قرار گیرد و آنان بتوانند در زمان قطع برق از سیستم‌های خورشیدی استفاده کنند. هدف نهایی این است که حتی در شرایط خاموشی شبکه، منازل بتوانند نیازهای ابتدایی خود را با انرژی تولیدی خود تأمین کنند.
به طور کلی، مقامات استان اصفهان و کشور تأکید می‌کنند که کنترل دقیق مصرف و جلوگیری از سوءاستفاده از یارانه‌ها و منابع انرژی، به عنوان کلید حفظ پایداری شبکه برق در آینده مطرح است. با وجود همه تلاش‌های فنی و مدیریتی، نقش مردم در کاهش مصرف و همکاری با رسانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی نیز به عنوان یک مؤلفه مهم شناخته می‌شود تا با همدلی و همکاری، فشار شبکه کاهش یافته و از بروز خاموشی‌های گسترده جلوگیری شود.
در پایان باید گفت که با وجود تنوع مسیرهای تامین انرژی و بهبودهای فنی، کاهش مصرف در ساعات اوج و استفاده از منابع انرژی جایگزین مانند سامانه‌های خورشیدی خانگی می‌تواند به صورت مؤثری بحران خاموشی‌ها را کاهش داده و از پایداری شبکه برق حفاظت کند. همکاری همه‌جانبه مردم، کسب‌وکارها و نهادهای مسئول، به ویژه در استان اصفهان، برای مدیریت مصرف و تشدید نظارت‌ها ضروری است تا تابستان‌های آینده با بحران کم‌ثباتی کمتری مواجه باشیم.
