به گزارش اخبار جهان به نقل از تابناک، بازار خودرو ایران در ماه‌های اخیر شاهد تحولی شگرف بوده است؛ تغییری که نه تنها قیمت‌ها، بلکه ماهیت خود بازار را دستخوش دگرگونی کرده است. تا دو سال پیش، خرید خودرو از طریق طرح‌های فروش فوری کارخانه‌ها، به مثابه تضمین سود چند ده میلیونی در بازار آزاد بود. این اختلاف قیمت چشمگیر، زمینه را برای فعالیت‌های دلالی و سفته‌بازی به شدت فراهم کرده بود و موتور محرک تقاضای کاذب در بازار محسوب می‌شد. اما امروزه، این رویه به کلی تغییر یافته است. اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار آزاد، در بسیاری از موارد به صفر رسیده و حتی در برخی محصولات، قیمت بازار از قیمت کارخانه پایین‌تر است. این وضعیت، به معنای خاموشی موتور محرک اصلی تقاضا، یعنی همان دلالی خودرو، می‌باشد.
بررسی قیمت‌های بازار خودرو در روز چهارشنبه ۲ مهر نشان می‌دهد که این تغییر، واقعیتی انکارناپذیر است. به عنوان مثال، قیمت بستیون T۷۷ در بازار حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است، در حالی که قیمت کارخانه آن ۲ میلیارد و ۱۵۲ میلیون تومان می‌باشد. این اختلاف ۴۵۲ میلیون تومانی، به نفع خریداران در بازار آزاد است. به همین ترتیب، قیمت بستیون NAT در بازار یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و در کارخانه یک میلیارد و ۲۳۵ میلیون تومان است. اما این روند در مورد تمام خودروها صدق نمی‌کند. هیوندای کونا با قیمت ۴ میلیارد تومان در بازار، در سامانه فروش کارخانه ۴ میلیارد و ۵۹۲ میلیون تومان قیمت گذاری شده است. این به معنای گران‌تر بودن ۵۹۲ میلیون تومانی قیمت کارخانه نسبت به بازار آزاد است. جیلی آزکارا نیز با قیمت ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان در بازار و ۲ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان در سامانه فروش، این اختلاف را نشان می‌دهد. نیسان کیکس نیز در بازار با قیمت ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان، در مقابل ۳ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان در سامانه، این اختلاف قیمت را به وضوح نشان می‌دهد. شایان ذکر است این پدیده در میان خودروهای وارداتی بیشتر به چشم می‌خورد.
افزایش مکرر قیمت‌های رسمی خودرو توسط خودروسازان در ماه‌های اخیر، به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، قیمت بالای قطعات وارداتی با دلار گران‌تر و نیاز به سودآوری توجیه می‌شود. اما مصرف‌کنندگان نهایی توانایی پرداخت این قیمت‌های افزایش یافته را ندارند. نتیجه این تناقض، عرضه خودروها با قیمت پایین‌تر از قیمت رسمی کارخانه در بازار آزاد است. این وضعیت، دلیلی بر رکود موجود در بازار و عدم قدرت بازار برای پذیرش قیمت‌های تحمیلی توسط کارخانه‌هاست.
عامل مهم دیگری که بر این وضعیت اثر گذاشته، تغییر در انتظارات مصرف‌کنندگان است. پیش‌تر، ترس از افزایش قیمت‌ها، خریداران را به خرید فوری و افزایش تقاضا ترغیب می‌کرد. اما اکنون، این ترس از بین رفته و بسیاری از خریداران، خرید خود را به تعویق انداخته‌اند. آنها امیدوارند که قیمت‌ها دیگر افزایش نیابند یا حتی کاهش پیدا کنند. این تاخیر در خرید، ضربه سنگینی به معاملات بازار وارد کرده است. در واقع، خودرو دیگر به عنوان یک کالای سرمایه‌ای جذاب تلقی نمی‌شود.
قیمت‌های اعلام‌شده از سوی کارخانه‌ها، بر اساس فرمول‌های شورای رقابت یا تصمیمات مدیریتی تعیین می‌شود، اما این قیمت‌ها همیشه بازتاب‌دهنده واقعیت‌های بازار نیستند. این اختلاف بین قیمت روی کاغذ و قیمت کف بازار، اعتبار لیست قیمت کارخانه را زیر سوال برده و بازار را به سمت تعیین قیمت‌های خود سوق داده است.
این پدیده، بیشتر از آنکه به معنای ارزان شدن واقعی خودرو باشد، نشانه رکود بازار و عدم توانایی آن در جذب قیمت‌های کارخانه‌ای است. ادامه این روند، خودروسازان را مجبور خواهد کرد تا یا تولید را کاهش دهند یا سیاست‌های فروش خود (مانند فروش اقساطی، ارائه تخفیف و ارائه مشوق‌های خرید) را تغییر دهند تا بتوانند دوباره مشتریان را جذب کنند. این تغییر، شاید آغازگر فصل تازه‌ای در بازار خودرو ایران باشد، فصلی که در آن عوامل مختلفی از جمله نقش دولت، قدرت خرید مردم و استراتژی خودروسازان نقش مهمی ایفا خواهند کرد. اخبار جهان پیگیری‌های خود را در این زمینه ادامه خواهد داد.
منبع: تابناک
