به گزارش اخبار جهان به نقل از مهر، افزایش بی‌سابقه قیمت کالاهای اساسی در سال جاری، به‌ویژه در بخش‌های لبنیات، حبوبات، برنج، نان و روغن، معیشت اقشار کم‌درآمد را با چالش جدی مواجه کرده است. علی‌رغم افزایش دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴، قدرت خرید آن‌ها نسبت به سال قبل کاهش یافته است. این موضوع اهمیت تأمین پایدار و به موقع کالاهای اساسی، از جمله برنج که پس از گندم دومین محصول کشاورزی پرمصرف کشور است، را دوچندان می‌کند.
مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، در گفتگو با اخبار جهان، به چالش‌های موجود در بازار برنج اشاره کرد. وی با تأکید بر نقش حیاتی برنج در سبد غذایی خانوارهای ایرانی، افزایش نوسانات قیمتی این محصول را به طور مستقیم با معیشت مردم مرتبط دانست. به گفته وی، محدودیت منابع آبی و کاهش سطح زیر کشت، ایران را بیش از پیش به واردات برنج وابسته کرده است. اما مشکل اصلی نه کمبود ثبت سفارش، بلکه تأخیر قابل توجه در تخصیص ارز است. ادامه این وضعیت می‌تواند بازار برنج را با چالش‌های جدی‌تری روبرو کند.
خاکی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری بر تأمین به موقع کالاهای اساسی با قیمت مناسب، به انباشت ثبت سفارش‌های فاقد پشتوانه ارزی در ماه‌های گذشته اشاره کرد. وی اعلام کرد که از آذر ماه سال گذشته تا مرداد ماه، حدود یک میلیارد یورو ثبت سفارش بخش خصوصی برای واردات برنج انجام شده، اما تنها حدود ۳۰ درصد آن تأمین ارز شده است. این تأخیر در تخصیص ارز، علاوه بر ایجاد مشکل برای واردکنندگان ایرانی، موجب کاهش تمایل فروشندگان خارجی در هند و پاکستان برای ارسال محموله‌های جدید و تأخیر در آزادسازی اسناد بارهای قبلی شده است.
با توجه به کاهش ظرفیت تولید داخلی، ایران در سال جاری به حداقل یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج وارداتی نیاز دارد. تاکنون نزدیک به ۷۰۰ هزار تن برنج ترخیص شده است و نیاز به ترخیص همین میزان تا پایان سال وجود دارد. مصرف ماهانه برنج در کشور بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن در نوسان است که در نیمه دوم سال و به‌ویژه با تقارن ماه مبارک رمضان و ایام پایانی سال، به اوج خود می‌رسد. غفلت از این موضوع می‌تواند به افزایش قیمت‌ها و مشکلات جدی منجر شود.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران تأکید کرد که ثبت سفارش بدون تخصیص ارز مانند چک بلامحل است و تأخیر در تخصیص ارز، تأمین نیاز بازار را با مشکل مواجه خواهد کرد. وی همچنین بر اهمیت توزیع مناسب برنج در زمان، مکان و با قیمت مناسب تأکید کرد و اظهار داشت که واردات بدون توزیع مناسب، نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بازار باشد.
خاکی به سیاست‌های ارزی دولت و نگاه امنیتی به واردات نیز اشاره کرد و گفت که اصرار دولت بر تخصیص ارز ترجیحی، در حالی که این ارز به موقع پرداخت نمی‌شود، واردکنندگان را با کمبود نقدینگی، هزینه‌های سنگین و فشار مضاعف روبرو کرده است. وی این نگاه را مانعی در مسیر تأمین کالاهای اساسی دانست که انگیزه بخش خصوصی را تضعیف می‌کند.
با وجود اینکه بیش از ۷۰ درصد برنج ترخیص شده از ابتدای سال، برنج هندی با قیمت مناسب بوده است، اما مشکلات مربوط به برنج پاکستانی که به دلیل شباهت به برنج ایرانی، با آن مخلوط می‌شود، بازار را تحت تاثیر قرار داده است. دلایل افزایش قیمت برنج پاکستانی شامل عدم انطباق سقف قیمتی مصوب با نرخ واقعی در مبدأ، محدودیت در واریته‌های مجاز برای واردات و کاهش انگیزه واردکنندگان به دلیل کاهش صرفه اقتصادی است.
در نهایت، خاکی بر ضرورت هم‌افزایی دستگاه‌های تصمیم‌گیر و اتخاذ تدابیر فوری برای رفع موانع موجود در جریان تأمین کالاهای اساسی و تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری تأکید کرد. ادامه وضعیت فعلی می‌تواند به بحرانی بزرگ‌تر در بازار برنج منجر شود که مهار آن بسیار دشوارتر و پرهزینه‌تر خواهد بود.
منبع: مهر
