به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرآنلاین، بامداد روز جمعه ۱۱ مهر، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵.۳ ریشتر در حوالی زواره استان اصفهان به وقوع پیوست. این حادثه طبیعی، با طرح این پرسش که آیا یک انفجار انسان‌ساز بوده، توجهات را به خود جلب کرد. پس از وقوع زلزله، برخی رسانه‌ها و شایعات در فضای مجازی، فرضیه آزمایش هسته‌ای در اصفهان را مطرح کردند.
با این حال، شواهد علمی و گزارش‌های نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که لرزش زواره یک رویداد طبیعی بوده است. به گفته مهدی زارع، زلزله‌شناس، تشخیص زلزله از انفجار انسان‌ساز تنها به «نیم ساعت» زمان نیاز داشت. او افزود اگر انرژی آزادشده معادل ۶۷۰ تن تی‌ان‌تی حاصل از یک انفجار بود، تمام نهادهای بین‌المللی تا صبح گزارش آن را منتشر می‌کردند.
کارشناسان با بررسی اطلاعات این حادثه، اطمینان دارند که لرزش بامداد جمعه در اصفهان یک زمین‌لرزه بوده است. در شرایط حساس خاورمیانه، برخی از چنین رویدادهایی برای انتشار گزارش‌های ضدونقیض استفاده می‌کنند، اما داده‌های علمی این شایعات را رد می‌کند.
مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله، در این باره گفت: «انرژی آزادشده در این زلزله معادل انفجار ۶۷۵ تن تی‌ان‌تی است. اگر چنین انرژی عظیمی در قالب یک انفجار انسان‌ساخت آزاد می‌شد، ایستگاه‌های لرزه‌نگاری خارج از ایران آن را به‌سرعت ثبت و گزارش می‌کردند. این بررسی‌ها با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های برخط، معمولاً در کمتر از نیم ساعت انجام می‌شود.»
این زلزله‌شناس با اشاره به عمق این رویداد لرزه‌ای توضیح داد: «عمق تخمینی زلزله حدود ۱۰ کیلومتر بوده و این اطلاعات با کیفیت بالا در تمام ایستگاه‌های لرزه‌نگاری اطراف ایران ثبت شده است که نشان‌دهنده طبیعی بودن آن است.» به گفته زارع، انفجارهای انسان‌ساز معمولاً در سطح یا نزدیک به سطح زمین رخ می‌دهند. وی تأکید کرد: «هیچ تردیدی وجود ندارد که این رویداد یک زلزله طبیعی بوده است. اگر انفجاری توسط انسان رخ می‌داد، در شرایط حساس منطقه، رسانه‌های بین‌المللی فوراً آن را گزارش می‌کردند.»
بررسی‌های علمی نیز با اطمینان بالا نشان می‌دهد که زلزله ۱۱ مهر در زواره، یک رویداد کاملاً طبیعی و تکتونیکی بوده و هیچ ارتباطی با انفجار یا آزمایش هسته‌ای ندارد. تمام شواهد ثبت‌شده توسط شبکه‌های لرزه‌نگاری ملی و بین‌المللی این رویداد را یک زلزله طبیعی طبقه‌بندی کرده‌اند. در ادامه، هشت دلیل علمی که این نتیجه را تأیید می‌کند، بررسی می‌شود.
اولین و قطعی‌ترین دلیل، عمق ۱۰ کیلومتری زلزله است که فراتر از توان فناوری بشر برای ایجاد انفجار است. عمیق‌ترین حفاری انجام‌شده توسط انسان، چاه «کولا» در روسیه با عمق ۱۲.۳ کیلومتر است که حفر آن ۳۰ سال زمان برده است. در حالی که عمق معمول آزمایش‌های هسته‌ای بین ۰.۵ تا ۲ کیلومتر است. حفاری در عمق ۱۰ کیلومتری به دلیل دمای بالای ۲۵۰ درجه، فشار خردکننده ۲۵۰۰ اتمسفری و هزینه میلیاردها دلاری، غیرممکن و بی‌معناست.
دلیل دوم و سوم به امواج لرزه‌ای مربوط می‌شود. هر رویداد لرزه‌ای امواج فشاری (P) و برشی (S) تولید می‌کند. در انفجار، موج P بسیار قوی و موج S ضعیف است، اما در زلزله هر دو موج قوی و متعادل هستند. داده‌های زلزله زواره نشان می‌دهد نسبت امواج آن (mb:Ms ≈ ۱.۰) و ثبت امواج S قوی، کاملاً با الگوی یک زلزله طبیعی مطابقت دارد.
چهارمین و پنجمین دلیل، توالی لرزه‌ای است. انفجار یک رویداد آنی و بدون پیش‌لرزه است، در حالی که زلزله فرآیندی تدریجی از آزادسازی تنش در گسل است. برای زلزله زواره، حداقل ۳ پیش‌لرزه با بزرگی ۳.۱ تا ۳.۷ و بیش از ۱۵ پس‌لرزه ثبت شده که الگوی مشخص یک فرآیند طبیعی در گسل را نشان می‌دهد.
دلایل ششم تا هشتم شامل موقعیت، سازوکار و شکل موج است. زلزله دقیقاً در امتداد گسل فعال و شناخته‌شده زواره رخ داده است. سازوکار کانونی آن نیز از نوع «برشی» (Strike-slip) گزارش شده که به معنای لغزش دو صفحه گسل از کنار یکدیگر است، در حالی که سازوکار انفجار، «انبساطی» است. همچنین، شکل موج ثبت‌شده پیچیده و چندفازی بوده که مشخصه یک گسیختگی تدریجی گسل است.
تمام سازمان‌های معتبر بین‌المللی نیز این رویداد را به عنوان یک زلزله طبیعی تأیید کرده‌اند. مرکز لرزه‌نگاری آمریکا (USGS) و مرکز لرزه‌نگاری اروپا-مدیترانه (EMSC) نوع این رویداد را زلزله تکتونیکی در عمق ۱۰ کیلومتری اعلام کردند. همچنین، سازمان پیمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای (CTBTO) که وظیفه رصد انفجارهای هسته‌ای را بر عهده دارد، هیچ هشداری صادر نکرده است.
در پاسخ به شبهاتی مانند وجود فناوری پیشرفته برای حفاری عمیق، باید گفت چنین پروژه‌ای سال‌ها زمان می‌برد و قابل پنهان‌سازی از ماهواره‌ها نیست. همچنین انفجار سطحی نمی‌تواند عمق کانونی ۱۰ کیلومتری و الگوی پیش‌لرزه و پس‌لرزه داشته باشد.
در نتیجه‌گیری نهایی، با توجه به هشت شاخص علمی کلیدی شامل عمق زیاد، نسبت امواج لرزه‌ای، الگوی پیش‌لرزه و پس‌لرزه، تطابق با گسل فعال و تأیید اجماع بین‌المللی، هیچ تردیدی باقی نمی‌ماند که زلزله زواره یک پدیده کاملاً طبیعی و تکتونیکی بوده است.
منبع: خبرآنلاین
