به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرآنلاین، ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیشین ناتو، در یادداشتی با نگاهی شخصی، دیدارهای خود با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا را شرح داده است. او نشان می‌دهد که چگونه دیدگاه انتقادی ترامپ، یکپارچگی این پیمان نظامی را به چالش کشید. این مقاله که در روزنامه «گاردین» منتشر شده، جزئیات روابط پرفرازونشیب ترامپ و ناتو را روایت می‌کند؛ از توافق‌های غیرمنتظره تا تصمیماتی که می‌توانست آینده این ائتلاف را تغییر دهد.
استولتنبرگ که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ دبیرکل ناتو بود، یادآوری می‌کند که ترامپ از ابتدای کمپین انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶، ناتو را «منسوخ» خوانده بود. این دیدگاه، سیاست خارجی چند دهه آمریکا را زیر سؤال می‌برد و نگرانی جدی متحدان این کشور را برانگیخت. ترامپ حتی در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که برای مشاوره در سیاست خارجی، «بیشتر با خودش مشورت می‌کند» زیرا «ذهن بسیار خوبی» دارد.
پس از پیروزی ترامپ، ناتو برای برقراری رابطه‌ای سازنده با او تلاش کرد. استولتنبرگ توضیح می‌دهد که به کارکنان ناتو دستور داده بود از هرگونه تمسخر یا واکنش منفی به توئیت‌ها و رفتارهای ترامپ در جلسات داخلی خودداری کنند، زیرا کوچک‌ترین نشانه‌ای از این رفتارها می‌توانست روابط ناتو با واشنگتن را «ویران» کند.
اولین تماس تلفنی استولتنبرگ و ترامپ در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۶ صورت گرفت. به گفته او، ترامپ خود را «بسیار طرفدار ناتو» معرفی کرد اما بر افزایش هزینه‌های دفاعی کشورهای اروپایی و تقویت نقش ناتو در مبارزه با تروریسم تأکید داشت که هر دو مورد موافقت استولتنبرگ را به همراه داشت. ترامپ همچنین نظر او را درباره افرادی مانند «رکس تیلرسون» و «جیم متیس» برای سمت‌های وزارت خارجه و دفاع جویا شد.
کره شمالی
استولتنبرگ اولین دیدار حضوری خود با ترامپ در کاخ سفید را که در آوریل ۲۰۱۷ انجام شد، توصیف می‌کند. او می‌نویسد ترامپ با رفتاری غیررسمی از او استقبال کرد و گفتگو از موضوعی به موضوع دیگر می‌پرید. ترامپ پرسید چرا ناتو نمی‌تواند در مسئله کره شمالی مانند افغانستان مداخله کند. استولتنبرگ پاسخ داد با وجود نگرانی همه متحدان از برنامه هسته‌ای پیونگ‌یانگ، هیچ حمایتی برای بمباران کره شمالی وجود ندارد. در مورد تروریسم نیز ترامپ بر لزوم «کشتن و بمباران» دشمنان تأکید داشت.
ایسلند
به گفته این سیاستمدار نروژی، ترامپ تمرکز ویژه‌ای بر بودجه دفاعی داشت. استولتنبرگ نموداری از افزایش هزینه‌های دفاعی را به او نشان داد، اما ترامپ فقط به این نکته اشاره کرد که تنها پنج کشور به هدف ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود دست یافته‌اند. وقتی استولتنبرگ توضیح داد که ایسلند ارتش ندارد، ترامپ پرسید: «پس ما ایسلند را برای چه می‌خواهیم؟» در این لحظه، «جیم متیس» وارد گفتگو شد و اهمیت استراتژیک ایسلند برای ردیابی زیردریایی‌های روسیه را شرح داد. ترامپ پس از مکثی کوتاه گفت: «خب، پس می‌گذاریم ایسلند عضو بماند.»
پول به جای پیام همبستگی
استولتنبرگ به اولین حضور ترامپ در نشست سران ناتو در مه ۲۰۱۷ اشاره می‌کند. همه‌چیز با نمادهایی برای تأکید بر وحدت آماده شده بود، از جمله ساختمان جدید ناتو و یادبودهای ۱۱ سپتامبر و دیوار برلین. اما ترامپ برخلاف متن سخنرانی از پیش تعیین‌شده، به جای تأیید تعهد آمریکا به دفاع جمعی (ماده ۵)، متحدان را به نپرداختن سهم مالی خود متهم کرد. در نسخه اولیه سخنرانی، تعهد به ماده ۵ وجود داشت، اما ترامپ آن را حذف و عباراتی چون «باید بپردازند» را با ماژیک اضافه کرده بود.
در سال‌های ریاست‌جمهوری ترامپ، ناتو با بی‌سابقه‌ترین سطح از عدم اطمینان مواجه شد. متحدان علاوه بر تهدیدهای خارجی مانند روسیه و تروریسم، باید با بی‌ثباتی ناشی از رفتار رئیس‌جمهور آمریکا نیز کنار می‌آمدند. استولتنبرگ در ادامه مقاله خود بر تحولات نشست بروکسل در سال ۲۰۱۸ تمرکز می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه مواضع ترامپ، این پیمان را تا آستانه فروپاشی برد.
او می‌نویسد که در تابستان ۲۰۱۸، ترامپ در تماسی تلفنی به او هشدار داد که اگر اعضا سهم خود را نپردازند، آمریکا از ناتو خارج خواهد شد. او آلمان را به دلیل اختصاص تنها یک درصد از تولید ناخالص داخلی به دفاع سرزنش کرد و گفت: «اگر بخواهیم، خارج می‌شویم. شما به ناتو نیاز دارید، ما نه.»
تهدید به خروج
در روز آغاز نشست بروکسل در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۸، ترامپ بار دیگر در برابر رهبران اروپایی گفت که آمریکا به ناتو نیازی ندارد و نباید هزینه آن را بپردازد. او خواستار افزایش فوری بودجه‌های دفاعی شد که این موضوع رهبران اروپایی را شوکه کرد. «آنگلا مرکل»، صدراعظم وقت آلمان، به استولتنبرگ گفت که باید به این اظهارات واکنش نشان دهند.
در میانه نشست، ترامپ تهدید کرد: «می‌روم. دیگر دلیلی برای حضور در این جلسه نمی‌بینم.» استولتنبرگ این لحظه را خطری واقعی برای فروپاشی ناتو توصیف می‌کند، زیرا خروج رئیس‌جمهور آمریکا از نشست، اعتبار تعهد دفاعی ماده ۵ را از بین می‌برد. مرکل تلاش کرد فضا را آرام کند و یادآور شد که آلمان دومین تأمین‌کننده نیرو برای ناتو است و در افغانستان در کنار آمریکا ایستاده است. او وعده رسیدن به هدف ۲ درصدی تا سال ۲۰۲۴ را داد، اما ترامپ پاسخ داد که این زمان «خیلی طولانی» است.
بحرانی‌ترین نشست ناتو
ترامپ سپس با لحنی تمسخرآمیز بودجه دفاعی کشورها را خواند و گفت: «پس ما احمق هستیم!» او حتی ساختمان جدید مقر ناتو را «بی‌فایده» خواند. در همان حال، او با «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه، رفتار گرمی داشت. «مارک روته»، نخست‌وزیر هلند، با اشاره به افزایش ۳۳ میلیارد دلاری بودجه دفاعی اعضا به دلیل فشارهای ترامپ، راهی برای سازش باز کرد.
در ادامه، «لارس لوکه راسموسن»، نخست‌وزیر دانمارک، با صدایی لرزان یادآور شد که کشورش ۴۵ سرباز در افغانستان از دست داده و نمی‌تواند به خانواده‌های قربانیان بگوید که جان فرزندانشان بی‌ارزش بوده چون دانمارک به هدف ۲ درصد نرسیده است. ترامپ به این سخنان پاسخی نداد، اما در نشست خبری پایانی اعلام کرد: «تعهد آمریکا به ناتو بسیار قوی است.» او با اشاره به همان رقم ۳۳ میلیارد دلار، مدعی شد: «ما متحدتر از همیشه هستیم.»
اخبار جهان نتیجه می‌گیرد که نشست بروکسل یکی از بحرانی‌ترین لحظات تاریخ ناتو بود. مقاله استولتنبرگ نشان می‌دهد که چگونه رویکرد تهاجمی ترامپ، این پیمان را تا مرز فروپاشی کشاند و اتحاد غرب در برابر سیاست‌های شخصی بسیار آسیب‌پذیر است.
منبع: خبرآنلاین
